Một số gia đình gốc Hà Nội đến sau lập trại
dưới gọi là Tam Hà 1. Giáo xứ Tam Hà 1 (nay là Gx.Tam Hải)lúc ban sơ chỉ có khoảng
20 gia đình gốc giáo phận Hà Nội và Hải Phòng đi theo Cha Gioan Lý văn Hảo và
Cha Phaolo Nguyễn Quang Hiền đến lập cư trên vùng đất Tam Bình. Vùng đất này
thuộc quyền sở hữu của Ô. Đỗ hữu Trí dâng hiến cho Đức Cha Phero Maria Phạm Ngọc
Chi để làm nơi định cư cho đồng bào di cư. Lúc này , cuộc sống bà con giáo dân rất
tạm bợ và khó khăn, điện không có, chung quanh chỉ toàn là rừng chồi cha phụ
trách cùng Giáo dân cố gắng dựng lên ngôi nhà nguyện đơn sơ để giáo dân sớm hôm
lui tới cầu nguyện.
Khi tạm ổn, Cha Gioan Lý văn Hảo trao lại
cho Cha Anton Phạm Đình Trọng quản xứ, đến năm 1956 Cha Anton cùng giáo dân lại tiếp tục làm lại
nhà nguyện khoảng 80m2 bằng mái lá vách đất trên khuôn viên nhà thờ bây giờ và
năm sau nâng cấp lên thành ngôi nhà thờ mái tôn, gạch đóng bằng xi măng, tường
xây ( khung và mái do bà Hồng Thị Cúc hiến tặng được dỡ ra từ nhà xưởng của bà)
lúc này giáo dân có khoảng 500 người. Năm 1958, Cha quản Xứ xin thành lập Giáo
xứ và Cha Anton Phạm Đình Trọng trở thành Cha chánh xứ tiên khởi và các Thánh tử
đạo Việt Nam làm bổ mạng Giáo xứ và từ lúc này gọi là Giáo xứ Tam Hải. Cũng thời
gian này nhà xứ mái ngói âm dương, tường gạch đất đã được xây dựng . Cha Anton
cũng có công trong việc quy hoạch đất đai, làm đường xá cho bà con mà chúng ta
sử dụng đến ngày nay. Thời gian Cha Anton Pham Đình Trọng phụ trách Giáo xứ từ
năm 1955 đến năm 1959.
Ngày 08 tháng 12 năm 1959 Cha phêro Nguyễn
Đức Tín về kế vị Cha Anton, Cha cho tu bổ thêm nhà xứ và chỉnh trang lại khuôn
viên. Đến năm 1961 nhà thờ khu đông ( khu Phanxico) được sát nhập vào Giáo xứTam
Hải nên số giáo dân tăng lên được 700 người và Giáo xứ chia thành 2 khu Đông và
Tây. Nhìn chung thời gian mới thành lập giáo dân còn thưa thớt cuộc sống còn
khó khăn, bà con sống bằng đủ mọi nghề: như làm công nhân, làm ruộng, làm củi …
Tuy nhiên, bà con vẫn đoàn kết đùm bọc lẫn nhau, quan hệ với người địa phương rất
tốt nên cũng có một số người theo đạo , các Dì dòng MTG Tân Lập đã có mặt từ thời
điểm này để giúp Giáo xứ. Cha Phêro Nguyễn Đức Tín phụ trách Giáo xứ đến năm
1963 Ngài xin về hưu tại dòng Đồng công.
Năm 1963 Cha Mattheu Trần Trinh Khiết về nhận
xứ, Ngài có đầu óc mở mang dân trí, dân sinh. Ngài đã xây dựng một số công
trình cho Giáo xứ và cung từ đây Giáo xứ mới thật sự phát triển, Trường tiểu học
Dũng Lạc hình thành
trong thời gian
này. Ngài xây dựng 1 trường tiểu học bên hông nhà thờ,Giáo dân tăng lên được
1000 người và chia Giáo xứ thành 4 Giáo khu: khu Đức Mẹ Lộ Đức, khu Giuse, khu
Đức Mẹ Mông triệu, khu Thánh Phanxico. Nhà thờ xứ trở nên quá nhỏ, Cha Mattheu
đã vận động và ngoại giao kêu gọi giáo dân chung sức xây dựng lại ngôi Thánh đường.
Ngày 31 tháng 07 năm 1968 lễ đăt viên đá đầu tiên được cử hành, trải qua hơn 1
năm xây dựng , ngày 2 tháng 11 năm 1969 ngôi thánh đường mới rộng rãi, khang
trang đã được khánh thành do Đức Cha Fx. Trần Thánh Khâm về chủ tế. . Năm 1970
xây dựng trường Phục vụ trên khu Phanxico thuộc đất của ông giáo Thẩm và sau
đó Cha Mattheu lại xây dựng trường trung
học Savio hiện giờ là khu đất của Cty oto Misumissi rồi Ngài giao lại cho dòng
Don Bosco và Ngài về xây ngôi trường trung học Savio mới ngay tại đất nhà xứ
nay là nhà Giáo lý mới.
Đến
tháng 03 năm 1975 Cha Giuse Trần Văn Bình về nhận xứ thay Cha Mattheu xin nghỉ
hưu. Cha về nhận Xứ được hơn 1 tháng thì đất nước hoàn toàn giải phóng. Giáo xứ
trải qua trời kỳ khó khăn, giao thời, nên mọi sinh hoạt Tôn giáo chỉ gói gọn
trong nhà thờ, tuy nhiên Cha cũng đã liên kết với nhiều dòng tu như: dòng Biển
Đức, dòng Don Bosco, dòng Đaminh, dòng Thánh Thể…. Nên được các Cha ,các Thày đến
giúp giáo xứ rất nhiều, đời sống đạo của giáo dân thêm phong phú và tiến triển
rõ rệt. Cha Giuse cũng đặc biệt quan tâm đến ơn Thiên triệu, Ngài đã xây dựng
nguyên một dãy nhà để các dự tu có điều kiện ăn học. Cha cũng giúp đỡ nhiều người
được ơn gọi từ giáo xứ Tam Hải đã có nhiều tu sĩ nam nữ. Ngay từ những năm đầu
nhận xứ Cha Giuse đã quan tâm đến việc tu bổ lại ngôi Thánh đường: gian cung thánh được chỉnh
trang lại, sân nhà thờ được bê tông hóa hoàn toàn, khu nhà xứ được xây dựng lại. Năm 1990 nhà nước
quy hoạch đất nghĩa trang của giáo xứ và cấp cho Gx. 1 khu đất khác làm nghĩa
trang. Cha và ban hành giáo đã mở mang xây dựng để hôm nay Giáo xứ có được 1 nghĩa trang ngăn nắp đẹp đẽ
Năm 1996 Cha giuse Trần Văn Bình về hưu tại
dòng Mến Thánh Giá Bắc Hải. Cha Gioan Baoticita Trần Văn Hào kế nhiệm đến năm 2000 có thêm Cha Toma Aquino Trần Quốc
Tuấn làm Phó xứ và năm 2004 Cha Phêro Nguyễn Tiến Hùng thay Cha Tuấn. Được sự
qua tâm của nhà dòng Don Bosco và Cha xứ Giáo xứ Tam Hải đã từng ngày được đổi
mới từ cơ sở vật chất đến sinh hoạt Tôn giáo. Năm 1998 Cha xứ đã kêu gọi giáo
dân cố gắng dành dụm hành tháng đóng góp để có tiền xây lại ngôi Thánh đường vì
nhà thờ cũ đã xuống cấp và quá nhỏ, Cha xứ cũng đã nỗ lực đi lạc quyên của những
người Việt đang sống tại hải ngoại. Ngày 19 tháng 03 năm 2001 lễ đặt viên đá đầu
tiên đã được cử hành. Sau hơn 2 năm xây dựng, ngôi Thánh đường nguy nga to lớn
đẹp đã được khánh thành và thánh hiến bởi Đức Hồng Y GB. Phạm Minh Mẫn , vào
ngày 01 tháng 05 năm 2004. Kế đến là ngôi nhà giáo lý 1 trệt 3 lầu
cũng được xây dựng liền kề với thánh đường và hoàn thành với cả ngàn mét
vuông xử dụng. Giáo dân rất phấn khởi và biết ơn Cha GB những gì mà Ngài đã làm
cho Giáo xứ.
Hiện nay với tôn chỉ sống và giáo dục
thanh thiếu niên theo gương Thánh Don Bosco hai Cha đã đặc biêt qua tâm tới giới
trẻ nhiều sinh hoạt giới trẻ và thiếu nhi từng bước đi vào nề nếp,cùng những
sinh hoạt của các hội đoàn cũng đang được cải tổ. Giáo xứ hiện có khoảng 40 tu
sĩ trong đó có 2 vị Giám mục, 5 Linh mục. Với cơ sở vật chất hoàn thiện và hiện
đại cùng với sự quan tâm của 2 cha chắc chắn một tương lai tốt đẹp đến với Giáo
xứ chúng ta.
